ถ้ำลอด เป็นถ้ำที่อยู่ก่อนถึงถ้ำผีหัวโต มีลักษณะเป็นอุโมงค์เขาหินปูน เรือสามารถลอดผ่านได้ ถ้ำลอดมีระยะทางประมาณ 150 เมตร บนเพดานถ้ำมีหินงอกและหินย้อยให้ได้เห็น นักท่องเที่ยวที่มาถ้ำลอดส่วนมากแค่นั่งเรือผ่านโดยไม่ลงจากเรือ

ถ้ำผีหัวโตหรือถ้ำหัวกะโหลก เป็นถ้ำในภูเขาที่มีห้วงน้ำล้อมรอบ ภายในถ้ำแบ่งได้เป็น 2 คูหา สามารถเดินขึ้นไปชมได้ใช้เวลาไม่นานก็ครบ เดิมตอนสำรวจได้พบหัวกะโหลกศรีษะของมนุษย์แต่มีขนาดใหญ่กว่าคนปกติ จึงเป็นที่มาของชื่อเรียกถ้ำผีหัวโต ซึ่งปรากฏว่าได้พบร่องรอยอารยธรรมโบราณเพราะยังได้พบเครื่องปั้นดินเผา และภาพเขียนสีตามเพดานและผนังถ้ำ ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญว่าบริเวณนี้ มีคนตั้งรกรากอยู่ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ คาดว่าราว 3,000 – 5,000 ปี

ภาพเขียนที่พบแบ่งเป็นสามลักษณะได้แก่ 1) รูปร่างคนและสัตว์ 2) ไม่เป็นรูปร่างคนและสัตว์ 3) เป็นรูปมือ เท้า โดยภาพทั้งหมดนั้นมีรวมกัน 163 ภาพ โดยมีภาพคนเป็นจำนวนมากที่สุดถึง 40 บาท ซึ่งมีรายละเอียดแตกต่างไม่ซ้ำแบบกันเลย ภาพสีกลุ่มใหญ่อยู่ตามผนังถ้ำทิศตะวันตกในคูหา 2 เรียงยาวกันไป ส่วนสีที่ใช้มีหลายสีได้แก่ ดำ แดง เหลือง น้ำตาล เขียนในแบบต่างๆกัน คือ แบบระบายเงาทึบ (Silhouette) แบบโครงร่างนอก (Outline) หรือมีการตกแต่งเพิ่ม

ภาพเขียนสีที่พบในถ้ำผีหัวโตนี้ มีลักษณะแตกต่างกับภาพเขียนสีอื่นที่พบในประเทศไทย มีภาพที่อาจเป็นสัตว์ประเภท นก ไก่ ปลา ปลาหมึก จระเข้ เม่น กุ้ง นอกจากนั้นยังมีภาพที่อาจเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ เช่น แห อวน และเรือ เป็นต้น ส่วนภาพที่โดดเด่นที่สุดในถ้ำผีหัวโตนี้คือ ภาพที่อยู่บนเพดานใกล้ปากทางเข้า เป็นภาพประหลาดคล้ายคนสวมเสื้อลายขวางจนถึงเท้า มีเขา ยืนหันข้าง ซึงสันนิษฐานว่าอาจเป็นภาพคนที่แต่งกายเลียนแบบสัตว์ อาจเป็นลักษณะหมอผีหรือผู้ประกอบพิธีกรรม

จุดที่น่าสังเกตอีกอย่างคือ ภาพคนที่อยู่ในถ้ำผีหัวโต แทบทุกภาพมีภาพนกเกาะอยู่บนแขนหรือข้อมือซ้ายเสมอ สะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อ วีถีชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์โบราณอ่าวลึก