แหล่งท่องเที่ยวเลย : พระธาตุศรีสองรัก

พระธาตุศรีสองรัก เป็นโบราณปูชนียสถานที่สำคัญของจังหวัดเลย เป็นที่เคารพบูชาของทั้งชาวไทยและชาวลาวมานานกว่าสี่ศตวรรษ นักท่องเที่ยวที่ผ่านมาเที่ยวนิยมแวะสักการะเพื่อความเป็นสิริมงคล ว่ากันว่าหากมาขอพรพระธาตุศรีสองรักในด้านที่เกี่ยวกับความรักและมิตรภาพนั้นจะได้พบกับความสมหวังและมีสัมพันธภาพที่ยั่งยืน

ในอดีตนั้นตามศิลาจารึกกล่าวว่าพระธาตุศรีสองรักสร้างขึ้นเพื่อเป็นสักขีพยานแห่งสัจจะไมตรีและเครื่องหมายของมิตรภาพระหว่างสองอาณาจักรระหว่างอยุธยาในรัชสมัยของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์แห่งอาณาจักรอยุธยา กับพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งกรุงศรีสัตนาคนหุตหรือเวียงจันทน์ในปัจจุบัน เนื่องจากการร่วมมือกันจากการรุกรานของพม่า ทั้งสองพระองค์ตั้งสัตยาธิษฐานไว้ว่าจะช่วยเหลือเกื้อกูลและไม่ล่วงล้ำดินแดนซึ่งกันและกัน จึงได้ร่วมกันสร้างพระธาตุศรีสองรักเพื่อเป็นสักขีพยานการกระทำสัตยาธิษฐานในครั้งนั้น ณ กึ่งกลางระหว่างแม่น้ำน่านและแม่น้ำโขงบนโคกไม้ลังหนุ่มติดกัน ซึ่งเป็นรอยต่อของทั้งสองราชอาณาจักร ถือเป็นสักขีพยานความรักใคร่ของไทยและลาวกันมาแต่โบราณ

รูปแบบศิลปกรรมของพระธาตุศรีสองรัก เป็นรูปแบบของธาตุอีสาน มีลักษณะคล้ายพระธาตุพนม สร้างขึ้นด้วยศิลปะแบบล้านช้าง สร้างระหว่างปี พ.ศ. 2103 ถึง 2106 ก่อสร้างด้วยอิฐฉาบปูนทาสีขาวทั้งองค์ ลักษณะฐานกว้างด้านละประมาณ 8 เมตร สูง 12 เมตร ส่วนยอดเรียวแหลมประดับด้วยฉัตรและเม็ดน้ำค้าง ภายในวัดยังมีพระพุทธรูปปางนาคปรก ศิลปะทิเบต หัวนาคปรกสร้างด้วยศิลา องค์พระพุทธรูปสร้างด้วยทองสัมริด มีหน้าตักกว้าง 21 นิ้ว สูง 30 นิ้ว

ทุกวันขึ้น 15 เดือน 6 หรือวันวิสาขบูชา พระธาตุศรีสองรักจะมีงานตจัดงานสมโภชพระธาตุศรีสองรักขึ้น มีการจัดประเพณีแห่ต้นผึ้ง ซึ่งเป็นประเพณีเก่าแก่ที่สืบทอดกันมายาวนานกว่า 400 ปี โดยชาวอำเภอด่านซ้าย หรือที่เรียกว่า “ลูกผึ้งลูกเทียน” จะร่วมกันจัดขึ้นขบวนเชิญต้นผึ้งลักษณะเป็นแผ่นเทียนจับเป็นกลีบถวายพระธาตุศรีสองรัก และมีขบวนแห่นาครอบองค์พระธาตุสามรอบ และทำพิธีที่ลานพระธาตุ แต่ละปีมีผู้คนมาร่วมประเพณีนับพันนับหมื่นคน

การมาสักการะพระธาตุศรีสองรักมีทางขึ้นลงคนละทาง ให้เดินเวียนซ้ายรอบองค์พระธาตุเพื่อเอาหัวใจเข้าหาองค์พระธาตุศรีสองรักอันเป็นธรรมเนียมปฏิบัติมาแต่โบราณ ควรงดสักการะด้วยดอกไม้ และไม่ควรใส่เสื้อสีแดงไปบูชาพระธาตุ และบูชาด้วยของสีแดง เพราะเป็นสีของเลือดและความรุนแรง นำมาซึ่งความอัปมงคลให้กับชีวิต