แหล่งท่องเที่ยวอ่างทอง : ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ

ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ เป็นเรือนไทยทรงสูง ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดท่าสุทธาวาส เป็นโครงการที่สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นอาชีพในการปั้นตุ๊กตาชาววังเพิ่มพูนรายได้ให้แก่ราษฎรภายในหมู่บ้านบางเสด็จ มีลักษณะการรวมกลุ่มในรูปของสหกรณ์ นักท่องเที่ยวสามารถแวะเชี่ยมชมการปั้นตุ๊กตาชาววังและซื้อเป็นของฝากในราคาย่อมเยา ทำให้ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จกลายเป็นแหล่งผลิตตุ๊กตาชาววังที่ใหญ่ที่สุดและมีชื่อเสียงแพร่หลายขจรขจายไปไกลทั่วโลก

ในอดีตตำบลบ้านบางเสด็จนี้ชื่อบ้านวัดตาล เดิมพื้นที่ในแถบนี้มีอาชีพทำอิฐและเหลาไม้ก้านธูป ในคราวที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถได้เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานความช่วยเหลือแก่ราษฎรผู้ประสบอุทกภัยในปี พ.ศ. 2518 สร้างความปลื้มปิติให้แก่ราษฎรเป็นอันมาก เพื่อเป็นการระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณจึงได้เปลี่ยนชื่อบ้านวัดตาลเป็น บ้านบางเสด็จ ต่อมาในปี พ.ศ. 2519 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ เยี่ยมราษฎร ที่ตำบลบางเสด็จ ทรงมีพระดำริว่า น่าจะมีอาชีพเสริมอย่างอื่น เพราะช่วงฤดูฝนน้ำท่วมไม่สามารถเผาอิฐหรือตากธูปได้ ทรงคำนึงว่า ชาวบ้านมีทรัพยากรธรรมชาติที่พร้อมอยู่แล้ว คือ ดินเหนียวที่ใช้ทำอิฐ ประกอบกับทรงระลึกถึงตุ๊กตาไทยที่เรียกว่าตุ๊กตาชาววังนั้นหาดูได้ยากเกือบจะสูญสิ้นไปหมดแล้ว หากจะฟื้นฟูขึ้น ก็น่าจะช่วยสืบสานศิลปหัตถกรรมไทยแบบโบราณของไทยได้อีกอย่างหนึ่ง จึงได้มีการจัดตั้งโครงการปั้นตุ๊กตาไทยขึ้น

ตุ๊กตาชาววังนั้นมีต้นกำเนิดในช่วงปลายสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยการทำดินเหนียวปั้นเป็นของเล่นอยู่ในกลุ่มข้าหลวงชาววัง ต่อมาข้าหลวงบางคนที่ออกมาอาศัยกับครอบครัวนอกวัง จึงริเริ่มทำตุ๊กตาชาววังออกขายกลายเป็นที่รู้จักของประชาชน การปั้นตุ๊กตาบ่งบอกถึงคุณค่าแห่งศิลปวัฒนธรรมไทยได้เป็นอย่างดี ดังที่เห็นจากตุ๊กตารูปแบบต่างๆอาทิเช่น การละเล่นของเด็กไทย วงมโหรีปี่พาทย์ สุภาษิตคำพังเพยไทย หรือรูปผลไม้ไทยหลากหลายชนิด

ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จเป็นอาคารทรงไทย 2 ชั้น ชื่อว่า “คุ้มสุวรรณภูมิ” ชั้นบนแสดงนิทรรศการพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ชั้นล่างเป็นที่ทำการของกลุ่มปั้นตุ๊กตาชาววัง จัดแสดงผลงานและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ตุ๊กตาชาววัง พร้อมด้วยผลิตภัณฑ์ OTOP ของจังหวัดอ่างทอง
นอกจากนั้นนักท่องเที่ยวสามารถเดินชมพระอุโบสถวัดท่าสุทธาวาส สร้างขึ้นถวายสมเด็จพระเทพฯ ในวโรกาสที่ทรงเจริญพระชนมายุครบ 3 รอบ ภายในมีภาพจิตรกรรมฝาผนังวาดโดยช่างจากกรมศิลปากร ช่างจากในวัง อาจารย์ และนักเรียนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถงดงามโดดเด่นไม่เหมือนใคร ภาพจิตรกรรมฝาผนังประกอบด้วย ภาพไตรภูมิ ภาพเรื่องมหาชนก ภาพลายรวงข้าวสัญลักษณ์ของจังหวัดอ่างทอง ภาพเรื่องสงครามยุทธหัตถี ภาพเรื่องเมืองอ่างทอง เรื่องตำบลบางเสด็จ และภาพครั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระราชโอรส พระราชธิดา เสด็จประทับ ณ พระราชวังบางปะอิน เมื่อครั้งเกิดอุทกภัยครั้งใหญ่ ปี พ.ศ. 2516–2517 และภาพผลมะม่วง ฝีพระหัตถ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี