แหล่งท่องเที่ยวฉะเชิงเทรา : ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน หรือที่มีชื่อเต็มๆว่า ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อยู่ที่จังหวัดฉะเชิงเทรา เป็นสถานที่ที่เต็มไปด้วยความรู้ เป็นศูนย์ตัวอย่างด้านพัฒนาเกษตรกรรม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริให้พัฒนาพื้นที่บริเวณเขาหินซ้อนนี้ จากที่เคยเป็นแหล่งเสื่อมโทรม ให้กลายเป็นศูนย์ตัวอย่าง ทั้งการพัฒนาแหล่งน้ำ ฟื้นฟูสภาพป่า การพัฒนาดิน การปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ ฯ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนจึงเป็นที่ศึกษาดูงาน ทัศนศึกษา ของนักเรียนและผู้ที่สนใจ บุคคลธรรมดาก็สามารถเข้าเยี่ยมชมได้เช่นกัน นอกจากเป็นแหล่งหาความรู้ด้านเกษตรกรรมแล้ว ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนยังเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจชั้นดีของจังหวัดฉะเชิงเทรา

ภายในศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน มีพื้นที่ขนาดใหญ่และกว้างขวาง แต่ละจุดต้องขับรถเพื่อเข้าไปชม แบ่งพื้นที่เพื่อทำการสาธิตและทดลองงานต่าง ๆ ได้แก่ การพัฒนาที่ดิน การปศุสัตว์ การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ งานศิลปาชีพและโครงการสวนป่าสมุนไพร มีแปลงทดลองปลูกพืชนานาชนิด อาทิ พันธุ์หวายที่มีในประเทศไทย อโวคาโด มะม่วงทุกพันธุ์ทั้งของประเทศไทยและต่างประเทศ โดยจัดตั้งเป็น “สวนพฤกษศาสตร์ภาคตะวันออก” เพื่อดูแลงานวิจัยเกี่ยวกับคุณประโยชน์ของพืชสมุนไพรต่างๆ จุดที่น่าสนใจในศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนตามแผนที่การเที่ยวชม ได้แก่ สวนพฤกษศาสตร์ ชมต้นโฑศรีมหาโพ สวนป่าสมุนไพรเขาหินซ้อน สวนพรรณไม้ 76 จังหวัด ชมสวนผัก สวนไม้ดอก โซนสบู่ดำ หญ้าแฝก พระตำหนักสามจั่ว ชมทิวทัศน์ริมน้ำบริเวณห้วยเจ๊ก โรงสีขาวพระราชทาน ฯ

นอกจากนั้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนยังมีอาคารจัดเป็นนิทรรศการบรรยายและสาธิตการผลิตสมุนไพรต่าง ๆ มีห้องอบสมุนไพรซึ่งเปิดบริการทุกวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 08.00-16.00 น. (30 บาทต่อคน) ผู้ที่ต้องการมาเยี่ยมชมศูศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนควรแต่งกายให้เรียบร้อย ไม่นำของมึนเมา และควรปฏิบัติตามกฎการเยี่ยมชมอย่างเคร่งครัด

ประวัติศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน

ในปี พ.ศ. 2522 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินมา ณ ตำบลเขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้มีราษฎรได้น้อมเกล้าฯ ถวายที่ดิน พระองค์ได้เสด็จฯ ทอดพระเนตรที่ดินดังกล่าว และทรงมีพระราชดำริกับหน่วยราชการต่าง ๆ ให้ร่วมกันพัฒนาพื้นที่แห่งนี้จัดทำเป็นศูนย์ศึกษาตัวอย่าง สาธิตการพัฒนาด้านการเกษตรกรรมและงานศิลปาชีพ เพื่อเป็นแหล่งให้เกษตรกรตลอดจนผู้สนใจได้เข้าชมศึกษาค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมได้ ดังกล่าวแล้วจึงได้เปิดเป็นศูนย์ในเวลาต่อมา ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ชื่อว่า “ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา”โดยมีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

1) เพื่อยกระดับรายได้ของเกษตรกรในบริเวณพื้นที่ให้มีรายได้พอเพียงต่อการยังชีพ และจะใช้พื้นที่เป็นพื้นที่พัฒนาตัวอย่าง เพื่อให้ศึกษาแนวทางการพัฒนาท้องที่อื่นๆต่อไป

2.) เพื่อเป็นแหล่งศึกษาทางวิชาการ ในการหาลู่ทางพัฒนาการเกษตร และอาชีพของเกษตรกรในภาคตะวันออกโดยเฉพาะในจังหวัดฉะเชิงเทราและจังหวัดปราจีนบุรี

3.) เพื่อเป็นแหล่งฝึกอบรม ให้ความรู้ทางวิชาการด้านการเกษตรและด้านศิลปาชีพพิเศษแก่เกษตรกร