เขาตะปูสามารถมาได้โดยทางเรือ โดยนักท่องเที่ยวที่ลงจากเรือจะต้องเดินผ่านเนินเขาเล็กน้อยเพื่อมาชมเขาตะปูลูกนี้ จุดที่น่าสนใจคือความโดดเด่นของตัวเขาตะปูที่ตั้งตระหง่านท้าคลื่นทะเลได้โดยไม่ล้ม เป็นที่ประหลาดใจให้แก่นักท่องเที่ยวการเกิดเขาตะปูเป็นไปตามธรรมชาติที่เขาหินปูนเกิดการกัดกร่อนง่าย เดิมเขาตะปูและเขาพิงกันเชื่อต่อเป็นผืนเดียวกัน เมื่อเกิดการเคลื่อนไหวของเปลือกโลก รอยเลื่อนยังทำให้เกิดการหักพังของหินขึ้นในบริเวณรอยต่อระหว่างเขาตะปูและเขาพิงกัน และเมื่อน้ำทะเลแผ่ขยายเข้าท่วม หัวแหลมถูกคลื่นกัดเซาะและขัดเกลาจนกระทั่งมีรูปทรงเรียวและขาดออกจากตัวเขาพิงกันตะวันออกอย่างเด่นชัด มีสภาพเป็นเกาะหินโด่ง (Stack) ต่อมาระดับน้ำทะเลใหม่ได้กัดเซาะส่วนล่างของเกาะตะปูให้เกิดเป็นรอยน้ำเซาะหินแนวใหม่ คือ ระดับที่เป็นส่วนคอดกิ่วที่สุด กลายเป็นเอกลักษณ์ที่กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของประเทศ จนภาพยนตร์เรื่องเจมส์ บอนด์ ตอนเพชฌฆาตปืนทอง (The Man with the Golden Gun) ได้มาถ่ายทำที่เกาะตะปูเมื่อปี พ.ศ. 2517 ทำให้ชื่อเสียงของเกาะตะปูโด่งดังมากขึ้นไปอีก

ส่วนชื่อเรียกเขาตะปูนี้มีว่ามาจากคำว่าตะปู อาจเป็นเพราะลักษณะเหมือนตะปูตอกอยู่ มีตำนานเล่ากันว่ามีชาวประมงคนหนึ่งทอดแหไปเจอแต่ตะปูตัวหนึ่งติดขึ้นมา พอเขวี้ยงทิ้งไปทอดแหใหม่ก็ได้ตะปูตัวเดิมเช่นนี้ทุกครั้ง จึงโมโหใช้มีดสับตะปูหัวนี้ทิ้ง ตะปูเกิดขาดกระเด็นไปปักกลางทะเลกลายเป็นเขาตะปูอย่างที่เห็น อีกความเห็นหนึ่งชื่อเขาตะปูนี้ มาจากคำว่าเขาตาปู ซึ่งหมายถึงตาของปูที่โผล่พ้นกระดอง กลายเป็นชื่อเรียกของเขาตาปูนี้ซึ่งมีลักษณะคล้ายกัน

เขาพินกันตั้งอยู่บริเวณเดียวกับเขาตะปู มีลักษณะเป็นแผ่นหินราบเรียบแผ่นใหญ่สองแผ่นพิงกันอยู่ เกิดจากการเลื่อนตัวของหินตามแนวรอยแยกด้วยแรงโน้มถ่วงของโลก โดยหินบริเวณส่วนฐานถูกคลื่นน้ำทะเลกัดเซาะทำให้หินส่วนบนซึ่งมีน้ำหนักมากเลื่อนตัวลงมาวางพิงกัน

นักท่องเที่ยวชอบถ่ายรูปกับเขาพิงกันโดยไกด์มักจะให้นักท่องเที่ยวยืนชิดติดกับหินที่เอียงโน้มมาข้างหน้า มีเพียงร่องของหินให้มือยึดจับไว้ต้านแรงโน้มถ่วง เป็นที่สนุกสนานของนักท่องเที่ยว