แหล่งท่องเที่ยวเชียงราย : โบราณสถานถ้ำพระ

โบราณสถานถ้ำพระ หรือ ถ้ำพระ ตั้งอยู่ตรงข้ามฟากแม่น้ำของหาดเชียงราย โดยมีลำน้ำกกตัดคั่นตรงกลาง ห่างจากตัวเมืองราว 6 กิโลเมตร โบราณสถานถ้ำพระ มีลักษณะเป็นภูเขาหินสูง 800 เมตร ภายในเป็นถ้ำโบราณสถานถ้ำพระมีความลึกไม่มาก ประดิษฐานพระพุทธรูปหลายองค์ท่ามกลางหินงอกหินย้อยต่างๆ เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และเป็นที่เคารพสักการะของชาวตำบลแม่ยาวและประชาชนทั่วไป

ตามประวัติของโบราณสถานถ้ำพระ ในสมัยก่อนถ้ำพระแห่งนี้และแม่น้ำกกจะชนกับตัวถ้ำ และตัวถ้ำนี้จะอยู่สูงมีโพรงหินต่าง ๆ เยอะมาก มีเรื่องเล่าขานกันว่าในอดีตเคยมีเรือของกษัตริย์มาชนกับปากถ้ำและได้เสียชีวิตลง ชาวบ้านจึงได้นำเรือไปไว้ที่ฝั่งด้านล่างของตัวถ้ำ ต่อมาน้ำก็ค่อยๆแห้งลง ชาวบ้านกับพระสงฆ์จึงได้สร้างพระพุทธรูปทั้งองค์เล็กและองค์ใหญ่เก็บไว้ในถ้ำมากมาย ซึ่งตามความเชื่อของชาวบ้าน ถ้ามีการป่วยไข้ ก็จะนำพระมาขอขมา และถวายต่อพระพุทธรูปและเก็บพระที่นำมาถวายไว้ในถ้ำ จนกลายเป็น สุสานพระ คือพระที่ไม่สวย แขนหัก ขาหัก รูปทรงไม่ค่อยงาม ก็นำมาเก็บรวมๆไว้ที่นี่จำนวนมาก จึงกลายเป็นสุสานพระ และต่อมาจึงได้เปลี่ยนชื่อตามชื่อภูเขาว่า “ถ้ำพระ” ในสมัยก่อนนั้นจะห้ามผู้หญิงขึ้นบนถ้ำ เพราะถือว่าเป็นการลบหลู่ต่อกษัตริย์ที่ตายไปและพระพุทธรูปต่าง ๆ ข้างในถ้ำ

ยังมีเรื่องเล่ากันต่อว่า ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง ทหารญี่ปุ่นได้ยกทัพผ่านมาทางถ้ำพระ ในขณะเดียวกันได้ขนเอาพระภายในถ้ำบางส่วนไปด้วย โดยมีความคิดว่าถ้าเอาพระไปต้มกิน จะทำให้ร่างกายแข็งแรง มีอายุยืน ต่อมาชาวบ้านได้ยินข่าวว่าทหารญี่ปุ่นได้ล้มตายลง เพราะนำพระไปต้มกิน ทำให้ท้องเสียตายกันเป็นจำนวนมาก

ต่อมาได้มีการบูรณะถ้ำพระและชาวบ้านได้นำพระประธานมานั่งทับตรงสุสานพระ โบราณสถานถ้ำพระแห่งนี้ยังม่ความสำคัญคอพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 เคยเสด็จพระพาสเมื่อปี พ.ศ. 2469 ในทุกๆปีจะมีงานประเพณีสรงน้ำถ้ำพระขึ้น ซึ่งจะมีทั้งพิธีทำบุญตักบาตร เจริญพระพุทธมนต์ และพิธีสรงน้ำโดยมีพระภิกษุสงฆ์จากหัววัดต่างๆในเชียงรายมาร่วมพิธี